स्वाध्याय सातवी मराठी

10  – गोमू माहेरला जाते  कवितेचा अर्थ समजून घेवूया ……….. अहो, नावाडी दादा, नुकतीच लम्न झालेली नववधू गोमू सासरहून कोकणात माहेराला जाते आहे.(ती व तिचा पती होडीत बसले आहेत.) तिच्या नवऱ्याला कोकणातला निसर्ग दाखवा.कोकणातली निळ्या पाण्याची खाडी दाखवा. खाडीच्या दोन्ही काठांवर असलेली हिरवीगार झाडांची राई दाखवा. भगव्या रंगाचा अबोलीच्या फुलांचा मनोहर गुच्छ दाखवा.कोकणात राहणारी माणसे … Read more

मराठी 9 – नात्याबाहेरचं नातं  वाक्प्रचार समजून घेवूया …………… (१) आगेकूच करणे – पुढे जाणे. (२) रंग चढणे –  आनंदाचे अत्युच्च शिखर गाठणे. (३) आश्चर्याचा धक्का बसणे –  अचानक चकित होणे. (४) सुन्न होणे – बधिर होणे. (५) भास होणे – भ्रम होणे. (६) नजर खिळणे –  एका जागेवर लक्ष लागणे. (७) नखशिखान्त न्याहाळणे –  … Read more

  8 – गचकअंधारी  वादळी पावसाची वैशिष्ट्ये (१) विजांचा कडकडाट  (२) गारपीट शब्दजाल पूर्ण करा : वादळाच्या तडाख्यात सापडलेला वाघ वाघ इथे उभा राहिलापडक्या खिंडारात भिंतीलगतउताऱ्यात  आलेले समानार्थी दोन शब्दआसरा ,   आश्रयप्रत्येक घटनेमागील  तुम्हांला जाणवलेली कारणे लिहा(१) सदा मडकी विकृन येताना गाढवाच्या पाठीवर बसून येत असे.उत्तर : सदा गाढवाच्या पाठीवर मडकी लाटून ती विकायला शेजारच्या गावी जात … Read more

 6 – थोरांची ओळख डॉ .खानखोजे  पुढील विधाने सत्य की असत्य ते लिहा : (१) तात्या आजोबांच्या मांडीवर बसून भाऊ स्वातंत्र्यलढ्धाविषयीच्या कथा ऐकत असत    – सत्य (२) भाऊंचे मन वळवण्यात वडिलांना यश आलं.                                            … Read more

 5 -भांड्यांच्या दुनियेत  भांडी व शब्द समजून घेवूया ……….. (१) कोठी – तळघरातील वस्तू साठवायची खोली. (२) जाते – पूर्वीच्या काळचे दळण दळण्याचे साधन एकावर एक रचलेल्या गोल दगडी चकत्या. (३) परात – तांबे, पितळ इत्यादी धातूंचे पसरट गोल काठ असलेले मोठे ताट. (पीठ मळण्यासाठी.) (४) रांजण – उभट गोल मोठे मडके. (पाणी साठवण्यासाठी.) (५) … Read more

  ४ – श्रावणमास  प्र   – कवितेत आलेली  प्राणी यांची नावे उत्तर–  प्राणी हरिणी, पाडसे, खिल्लारे प्र   – कवितेत आलेली  पक्षी यांची नावेउत्तर  -बगळे पाखरे, प्र   – कवितेत आलेली  फुले यांची नावे उत्तर – सोनचाफा, केवडा. पारिजातक. (१) देवदर्शनाला निघालेल्या-  ललना 2)  फुले-पाने खुडणाऱ्या  –   सुंदर बाला 3)  गाणी गात फिरणारा  – गोप प्रश्न. सुंदर बाला या फुलमाला’ या ओळीत सारख्या वर्णाचा उपयोग अधिक केल्यामुळे गोड नाद निर्माण … Read more

 स्वाध्यायमाला – प्रश्नोत्तरे   ३ – तोडणी  तुमच्या शब्दांत उत्तरे लिहा : (१) मीराने वसंताला तमसो मा ज्योतिर्गमय ‘याचा काय अर्थ सांगितला . उत्तर : तमसो मा ज्योतिर्गमय’ म्हणजे अंधारातून उजेडाकडे, असा अर्थ मीराने वसंताला सांगितला.या अर्थाचा खुलासा  व्हावा, म्हणून पुढे ती म्हणाली ‘तुला संस्कृतचे वाक्य वाचता आले नाही, म्हणजे अंधार आणि पुढल्या वर्गात जाऊन शिकलास … Read more

 १- जय जय महाराष्ट्र माझा  अर्थ समजून घेवूया ……..  माझ्या महाराष्ट्राचा विजय असो. या माझ्या महाराष्ट्राचा जयघोष करा. ।। ध्रु।। रेवा, वरदा, कृष्णा, कोयना, भद्रा, गोदावरी या नदयांमधले पाणी मातीच्या घागरी एकजूटीने भरतात.  भीमेच्या काठावरच्या या शिंगरांना (मर्द मराठा मावळ्यांना) उत्तर खंडातील यमुनेच्या पाण्याचा स्पर्श व्हावा. (महाराष्ट्रातील लोक भारतीय लोकांशी  प्रेमाने व एकोप्याने वागते.) ।। … Read more

 सातवी मराठी 7 – माझी मराठी कविता कवितेचा अर्थ  मराठी भाषेची थोरवी सांगताना व तिचे गुणगान गाताना कवयित्री म्हणतात – माझी मराठी भाषा माझी आई आहे. तो माझ्या मनातल्या भावनांना अर्थ देते. मो मराठी भाषेच्या ऋणात कायम राहू इच्छिते. कृतज्ञ राहते. तिच्या उपकारांची फेड कधी करूच नये. तिच्या ऋणातून उतराई होऊ नये, असे वाटते. माझ्या मराठीच्या … Read more